میزان جذابیت یک صنعت و شدت رقابت میان سایر فعالان حاضر در آن صنعت، از مهم‌ترین شاخصه‌های تدوین انواع استراتژی در کسب‌و‌کارها است. عدم قطعیت و پیش‌بینی‌ناپذیری یکی از ویژگی‌های مهم در محیط کسبوکار کنونی می باشد. برای مواجهه با این پدیده، شرکت‌ها سطوح مختلفی از یکپارچگی عمودی را برای کاهش دادن میزان وابستگی خود به اعضای زنجیره تامین در دستور کار قرار می‌دهند. در این مطلب که توسط تیم نویسندگان آژانس تبلیغاتی آسابرندینگ آماده شده است، قصد داریم ضمن معرفی چند اصطلاح رایج در ادبیات استراتژی، موضوع مهم یکپارچگی عمودی را که در بسیاری سازمان‌ها جایگزین برون‌سپاری شده است را ،به صورت مختصر و کاربردی مورد بررسی قرار دهیم.
بیشتر بخوانید: اصطلاحات دیجیتال مارکتینگ
آشنایی با چند اصطلاح استراتژیک مهم
پیش از آنکه در این مطلب به تعریف یکپارچگی عمودی بپردازیم، بهتر است با چند اصطلاح رایج در ادبیات استراتژی به صورت مختصر آشنا شویم.
دامنه محصول
بر تخصصی‌بودن بنگاه‌ها به لحاظ گستره محصولاتی که عرضه می نمایند، تمرکز دارد. کوکاکولا در نوشیدنی ها، گپ در حوزه خرده‌فروشی مد و یا مرسدس بنز در خودروسازی و تکنولوژی، بسیار تخصصی شده‌اند. به طور کلی دامنه محصول بر تنوع محصولات به لحاظ صنعت و نوع فعالیت تمرکز دارد.
دامنه جغرافیایی (Geographical Scope)
بر گستره جغرافیایی فعالیت‌های یک بنگاه تاکید دارد. برای مثال رستوران‌های زنجیره‌ای مک دونالد در بیش از ۱۲۱ کشور مختلف در جهان مشغول فعالیت هستند. هر چه دامنه جغرافیایی یک شرکت وسیع‌تر باشد، انسجام و هماهنگی فعالیت‌های مربوط به زنجیره تامین اهمیت بسیار بیشتری می‌یابد.
دامنه عمودی (Vertical Scope)
بر سطح برون‌سپاری و گستره طیف فعالیت‌هایی که در داخل سازمان انجام می‌شوند، تاکید دارد. به عبارت دیگر، دامنه عمودی مشخص مینماید که بنگاه، تا چه حد انجام فعالیت‌ها را خود به عهده می‌گیرد و تا چه میزان از فعالیت‌ها را به سایر شرکت‌ها، برون‌سپاری مینماید. هرچه دامنه عمودی بنگاه، وسیع‌تر و بزرگتر باشد، میزان وابستگی بنگاه به سایر شرکت‌ها برای انجام فعالیت‌ها، کمتر خواهد بود.
یکپارچگی عمودی
محیط تجاری امروزه ، اینترنت و ارتباطات سیار، فناوری اطلاعات و بین‌المللی شدن، ارتباط و مبادلات میان شرکت‌ها و کسب‌و‌کارهای مختلف را دگرگون نموده است. یکی از مهم‌ترین مسائلی که در بحث صرفه‌جویی در هزینه‌ها و طراحی فرایندهای کسبوکار، بسیار حائز اهمیت است،موضوع یکپارچگی عمودی است.
بیشتر بخوانید: بازاریابی محتوا چیست؟
یکپارچگی عمودی (یا همان Vertical Integration) به معنای مالکیت (Ownership) یک بنگاه بر فعالیت‌هایی است که به صورت عمودی با یکدیگر مرتبط شده‌اند. هرچه مالکیت بنگاه بر مراحل بعدی زنجیره ارزش محصول خود، گسترش بیابد، میزان یکپارچگی عمودی نیز به همان نسبت بیشتر خواهد بود.
یکپارچگی عمودی به دو صورت می‌تواند در شرکت های مختلف اجرایی شود:
رو به عقب (Backward) یا بالادستی (Upstream)
یعنی یکپارچگی به سمت فعالیت تامین‌کنندگان باشد. برای مثال اگر یک تولیدکننده رب گوجه‌فرنگی، تمامی محصول مورد نیاز خود را تنها از مزارع کشت و پرورشی که مالکیت آن را خودش بر عهده دارد، تهیه کند و وابستگی خود را به تامین‌کنندگان و کشاورزان دیگر کاهش دهد، یکپارچگی عمودی بالادستی را در کسب و کار خود به اجرا درآورده است.
رو به جلو (Forward) یا پایین‌دستی (downstream)
یکپارچگی رو به جلو یا پایین دستی به سمت فعالیت‌های مربوط به مشتریان و انجام فرایند توزیع و فروش مستقیم را شامل می‌شود. امروزه بیشتر شرکت‌ها دارای سطحی جزئی از اینگونه یکپارچگی هستند و محصولات تولیدی خود را به صورت مستقیم به فروش می‌رسانند و مابقی را به توزیع‌کنندگان واگذار می‌نمایند.
برخلاف اتحاد استراتژیک که در واقع امکان استفاده از منابع و قابلیت‌های شرکت مقابل را فراهم می‌کند، یکپارچگی عمودی بر استقلال شرکت از سایر اعضای زنجیره تامین و درونی‌سازی فعالیت‌های آن تمرکز دارد. هماهنگ‌نمودن فعالیت‌ها در سراسر زنجیره ارزش و کاهش میزان ریسک و نوسانات اقتصادی از مهم‌ترین مزایای یکپارچگی عمودی فعالیت‌ها به شمار می‌آید. با این حال، یکپارچگی عمودی، میزان انعطاف‌پذیری سازمان را تا حدودی کاهش می‌دهد. اینکه تا چه سطحی از فعالیت‌های شرکت می‌بایستی به صورت عمودی یکپارچه شوند، تصمیم مهمی است که رهبران کسبوکار با توجه به تحلیل محیط صنعت و نحوه رقابت رقبا و چگونگی عملکرد شرکت در زنجیره تامین بستگی دارد. شرکت تبلیغاتی آسابرندینگ با ارائه خدمات تخصصی، کسبوکار شما را در اتخاذ و پیاده‌سازی استراتژی‌های بازاریابی و کسب مزیت رقابتی یاری می‌کند. با مشاوران متخصص آسابرندینگ صحبت کنید.
