ماتریس رشد‌سهم بازار BCG یا Boston Consulting Group نخستین بار توسط گروه مشاوره بوستون در سال ۱۹۷۰ به عنوان ابزاری برای تحلیل موقعیت استراتژیک کسب و کار مطرح شد. ساختار کلی ماتریس برمبنای منحنی چرخه عمر محصول شکل گرفته است و پورتفولیوی کسب‌وکار شما را در بلندمدت ترسیم می‌کند. افزایس یا توقف سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف یک کسب‌وکار، تصمیمی است که با کمک تحلیل ماتریس BCG گرفته می‌شود. دو بعد اصلی ماتریس شامل:
- سهم بازار: اینکه چه درصدی از فروش کل بازار، متعلق به محصول شما است. سهم بازار اکثراً نقدینگی بیشتری برای شرکت فراهم می‌کند. با افزایش تولید و نقدینگی، سودآوری نیز افزایش می‌یابد. در مقابل، سهم بازار کم، منجر به کاهش سودآوری و تولید می‌شود.
- نرخ رشد بازار: به معنای افزایش فروش یا اندازه بازار یک محصول در طول یک پروژه مشخص است. چنانچه نرخ رشد بازار زیاد، مقدار سرمایه‌گذاری کسب و کارها برای سود بیشتر و کسب درآمد نیز افزایش می یابد. در مقابل، چنانچه نرخ رشد بازار مناسب نباشد، کسب و کارها به دنبال خارج کردن و کاهش سرمایه خود می‌باشند.
بخش‌های تشکیل دهنده ماتریس BCG
ساختار ماتریس BCG از چهار بخش تشکیل می شود:
سگ = سهم بازار کم، نرخ رشد بازار کم
در این شرایط، به این دلیل که نرخ رشد بازار و سهم بازار کم است، نمی‌توان آینده روشنی را برای کسب‌وکار در نظر گرفت. بهترین توصیه برای کسب‌وکارهایی که در این وضعیت قرار دارند، کاهش یا توقف سرمایه‌گذاری برای محصول و برند مورد نظرشان است. شرکت می‌تواند از طریق واگذاری یا فروش دارایی‌های خود، به نقدینگی دست یابد و از این طریق بودجه لازم برای ارائه محصول جدید یا اجرای استراتژی جدیدی را فراهم نماید. طبق منحنی چرخه عمر، محصول در این شرایط در وضعیت نزولی قرار دارد.
گاو شیرده = سهم بازار زیاد، نرخ رشد بازار کم
در این وضعیت، شرکت از سهم بازار مناسبی برخوردار است. میزان درآمد و نقدینگی، قابل توجه است. اما به دلیل نرخ رشد کم بازار، سرمایه‌گذاری بیشتر در این حوزه می‌بایستی متوقف شود. محصول با توجه به منحنی چرخه عمر، در شرایط بلوغ قرار دارد. به همین دلیل کسب‌وکار می‌بایستی درآمد و سودآوری حاصله را در بخش‌های جدید و نوآورانه به کار گیرد. تاخیر در تصمیم‌گیری، می‌تواند شرکت را با کاهش تدریجی سهم بازار، در شرایط سگ قرار دهد.
بیشتر بدانید: چرا دیجیتال مارکتینگ برای کسب و کار های کوچک و متوسط بهترین روش بازاریابی است؟
علامت سؤال = سهم بازار کم، نرخ رشد بازار زیاد
در این مورد، به دلیل سهم بازار کم محصول، میزان نقدینگی شرکت و بازگشت سرمایه در وضعیت نامناسبی قرار دارد. با این حال، نرخ رشد بازار مثبت است و از طریق برنامه‌ریزی و استراتژی صحیح، میتوان به سهم بازار بیشتری دست یافت. محصول در مرحله معرفی چرخه عمر خود قرار دارد و با استفاده از تبلیغات و راهکارهای بازاریابی میتوان سهم بازار آن را افزایش داد تا به ستاره، تغییر حالت پیدا کند.
ستاره = سهم بازار زیاد، نرخ رشد بازار زیاد
این شرایط، عالی ترین حالت ممکن برای هر کسب‌وکاری می‌باشد. به دلیل سهم بازار زیاد،نه تنها میزان نقدینگی و درآمد شرکت مناسب است، بلکه نرخ رشد بازار مطلوب و امکان سرمایه‌گذاری بیشتری در این حوزه را فراهم می‌نماید. محصول در چرخه عمر خود به سرعت رشد می‌کند؛ با این حال تغییرات سریع محیط های کسب و کار و تکنولوژی را می‌بایستی مدنظر قرار دهد تا شرکت مدت طولانی تری در این شرایط باقی بماند.
بیشتر بخوانید:مشاور تبلیغاتی چه تاثیری در رشد کسب و کار شما دارد؟
ماتریس BCG چارچوب راحت و قابل درکی از موقعیت استراتژیک پورتفولیوی کسب‌وکار را فراهم می‌کند
و می‌تواند نقطه آغازی برای تحلیل‌های پیچیده‌تر باشد. با این حال، همانند تمامی ابزارهای تحلیلی، نقاط ضعف و کمبود هایی را هم شامل می‌شود. در ماتریس، تنها دو حالت زیاد و کم برای نرخ رشد و سهم بازار موجود است و حالت متوسطی در کار نیست. علاوه بر این، از بسیاری از شاخص های خارجی اثرگذار بر شرایط رقابتی، چشم‌پوشی شده است. یکی از فرضیات این ماتریس آن است که سهم بازار زیاد، سودآوری بالایی را نیز به دنبال دارد، درحالیکه در شرایط واقعی، این فرضیه لزوماً نمی تواند درست باشد.
تحلیل موقعیت کسب‌وکار، یک فرایند مستمر و لازم برای هر سازمان می‌باشد. با توجه به پویایی و پیچیدگی محیط های کسب‌وکار حال حاضر، بازنگری در استراتژی‌ها و برنامه‌ریزی سازمان، ضروری است. ماتریس رشد‌سهم بازار، ابزاری است که درک موقعیت کسب‌وکار و راحتی برنامه‌ریزی را برای تصمیم‌گیرندگان امر فراهم می‌سازد.
ارائه بهترین آموزش های کسب و کار از جمله ماتریس رشد سهم بازار در شرکت تبلیغاتی آسابرندینگ موجود می باشد.
ما در آژانس تبلیغاتی آسابرندینگ با ارائه انواع مشاوره های مختلف تبلیغات و بازاریابی و همچنین تولید انواع محصولات مورد نیاز کسب و کارها از طراحی سایت گرفته تا ساخت تیزر و ویدئو و سایر روش های تبلیغات آنلاین و آفلاین آماده کمک به کسب و کار شما برای چند برابر شدن درآمد شماست!
در پایان هم اگر هرگونه سوال کسب و کاری و استارتاپی داشتید، حتما از کارشناسان آسابرندینگ بپرسید. آموزش های آسابرندینگ رو در صفحه اینستاگرام آسابرندینگ و همچنین صفحه آپارات آسابرندینگ دنبال کنید.
