تاثیر مثبت کرونا بر کسب و کار از خیال تا واقعیت

“انسان عاقل تمام سیب هایش را درون یک سبد نمیگذارد” . حتما این ضرب المثل را شنیده‌اید اما به واقع تا چه میزان آن را در زندگی و کسب و کار خود به کار برده اید؟ کرونا چه میزان بر کسب و کار شما تاثیر گذاشته ؟ آیا شما هم جزء آن دسته از کسب و کارها هستید که بحران اقتصادی کرونا درآمد شما را به صفر رسانده است؟ یا تاثیر مثبت کرونا بر کسب و کار خود را تجربه کرده اید؟

باید بدانید که درهمین شرایط نابسامان بحران اقتصادی کرونا برخی از کسب و کارها نه تنها به فعالیت خود ادامه دادند، بلکه نسبت به حالت عادی سود بیشتری نیز نصیبشان شد و افراد بیشتری از جامعه با خدمات آن ها آشنایی یافتند. اگر برایتان جذاب است که بدانید چگونه کرونا بر بعضی کسب و کار ها تاثیر مثبت میگذارد تا آخر این مطلب را دنبال کنید شاید بعد از خواندن آن تصمیم گرفتید سیب هایتان را در سبدهای مختلف بگذارید!

تاثیر کرونا بر کسب و کارها

این روزها تمام مردم جهان از شیوع این ویروس وحشت کرده اند و خود را در خانه هایشان حبس کرده اند. موارد شیوع این ویروس در تمامی کشورهای جهان دیده شده و با سرعت بالایی در حال گسترش است. در کنار تاثیراتی که کرونا بر سلامتی انسان ها گذاشته است، جهان اقتصاد و صنعت نیز در پی انتشار ویروس کرونا و قرنطینه شدن شهرها در امان نمانده است و بحران اقتصادی کرونا از سال ۲۰۰۸ تاکنون بزرگترین بحران اقتصادی دنیا بوده است. انواع مختلف کسب و کار در بحران این ویروس حتی در کشورهای پیشرو، بعد از گذشت تقریبا ۶ هفته پس از شیوع، ضربه های شدیدی را متحمل شدند و آمار بیکاری در اروپا و آمریکا بالغ بر ۳۰ درصد نسبت به قبل افزایش یافت.

شیوع کرونا در ایران الان دارای سه فاز بوده است که  تاثیر هر فاز آن  بر کسب و کار با دیگری متفاوت بوده است:

در فاز اول خیل عظیمی از کسب و کارها ساعت کاری خود را کاهش دادند. بعضی سعی کردند تا حد امکان به صورت دورکاری فعالیت کنند و باقی شرکت ها افراد با تاثیر گذاری کمتر را به مرخصی فرستادند. بسیاری از مردم فعالیت‌های غیر ضروری خود را کاهش دادند و خود را در خانه ها قرنطینه کردند. همین موضوع موجب شد که بخش زیادی از کسب و کارها وارد بحران اقتصادی کرونا شوند و درآمد کسب و کارهایی که فروش آن ها وابسته به حضور مستقیم مشتری بود تقریبا نابود شود.

در فاز دوم تاثیر کرونا بر کسب و کار ها بیشتر شد. با گسترش شیوع کرونا ستاد ملی مبارزه با کرونا تصمیم با اجرای طرح فاصله گذاری گرفت و مردم به اجبار و با شعار در خانه میمانیم در خانه های خود قرنطینه شدند.  همچنین با اجرای این طرح بسیاری از اداره های دولتی، شرکت های خصوصی و واحدهای صنفی به طور کامل تعطیل شدند.  فقط واحدهای صنفی که وظیفه آن‌ها تامین نیازهای اساسی مردم بود در این دوره اجازه ادامه کار داشتند. بنابراین همان درآمد اندک فاز اول هم برای خیلی از مجموعه ها به صفر رسید.

با افزایش بحران اقتصادی کرونا، کاهشی شدن تعداد مبتلایان کرونا در ایران و ترس دولت از عدم تحمل عواقب این بحران مردم و حکومت را وارد فاز سوم خود کرد. بازگشایی دوباره کسب و کارهای کم خطر، شلوغی مجدد خیابان ها و نادیده گرفتن برخی اقدامات پیشگیرانه بهداشتی توسط برخی افراد جامعه در حالی که هنوز هم آمار تعداد مبتلایان کرونا  روزانه بالای ۱۵۰۰ نفر است آینده ای غیر قابل پیش بینی برای کنترل این ویروس در کشور ایجاد کرده است. همین امر موجب شده که مردم در دوگانگی خروج از خانه یا در خانه ماندن قرار بگیرند و تاثیر کرونا بر کسب و کار ها کماکان ادامه داشته باشد.

با این حال کسب و کارهایی مانند شرکت های تولید و پخش دارو، مواد ضدعفونی، تجهیزات پزشکی و مواد غذایی در طول بحران اقتصادی کرونا حتی با قوت بیشتری به فعالیت خود ادامه دادند. اما باقی کسب و کارها، به اجبار نیروهای خود را به خانه فرستادند و کل یا قسمتی از فعالیت های خود را به حالت تعلیق درآوردند. البته صحبت ما در مورد استثنائات نیست بلکه میخواهیم در مورد بازاریابی در بحران کرونا برای اکثر کسب و کارها صحبت کنیم.

بازاریابی کرونایی

باید گفت که استفاده از راه حل های مبتنی بر اینترنت تنها راه حل هایی بود که جوامع بشری در ابتدای راه مقابله با کرونا برای کنترل شیوع به آن فکر کردند. به طوریکه کلاس های دانشگاه ها و مدارس به صورت آنلاین برگزار گردید، مردم نیازهای اساسی خود را تا حد امکان به صورت اینترتی رفع میکردند، رستوران ها به جای پذیرش مشتری تنها با استفاده از فضاهای اینترنتی سفارش میگرفتند و تقریبا همه درخواست هایی که پتانسیل سفارش اینترنتی در آن وجود داشت از روش های سنتی سبقت گرفت. از بعضی جنبه ها، می توان آنچه که امروز در سطح جهان اتفاق می افتد را به عنوان یک تحول بزرگ دیجیتالی تعبیر کرد.

در مقایسه با طیف گسترده صنایع و کسب و کارهایی که در بحران اقتصادی کرونا تعطیل شدند و نیروهای خود را تعدیل کردند، کسب و کارهای اینترنتی مانند آژانس های دیجیتال مارکتینگ، تجارت های الکترونیک، تامین کننده های سرویس های خدمات تکنولوژی اینترنتی و بقیه کسب و کارهای اینترنتی نیازی به تعطیلی کامل کسب و کار خود نداشتند. در بیشتر موارد این دسته از کسب و کارها بستری را فراهم کردند که کارمندانشان بتوانند از راه دور و در خانه هایشان فعالیت های خود را انجام دهند، زیرا بیشتر فعالیت های آنان نیاز به حضور فیزیکی تمام کارکنان نداشت. باید به این نکته توجه کرد که این به معنی عدم تاثیر بحران اقتصادی کرونا بر این کسب و کارها نیست، بلکه به این معنی است که چون این دسته از دیجیتال مارکتینگ در زمان کرونا استفاده کردند، این تاثیرات نسبت به بقیه کسب و کارها کمتر بوده است.

قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت طی مصاحبه ای اعلام کرد که فروش اینترنتی تا ۲۰۰ درصد در زمان کرونا افزایش یافته است. بنابراین اگر جزو آن گروه از کسب و کارهایی هستید که قبل از شیوع کرونا، بازاریابی دیجیتال جزو مهمترین برنامه های فروش شما بوده است، به احتمال زیاد در شرایط کرونا که بسیاری از کسب و کارها دچار آسیب جدی شدند، فروش شما افزایش یافته است یا حداقل درصدی از فروش و مشتریانتان را حفظ کردید.

بازاریابی در بحران کرونا با بازاریابی در شرایط عادی کاملا متفاوت است و همین امر منجر به انتقال سریع بسیاری از کسب و کارهای سنتی به هسته فزاینده دیجیتالی در بحران اقتصادی کرونا شد. باید توجه داشت که دیجیتال مارکتینگ در زمان کرونا با دیجیتال‌مارکتینگ در زمان عادی متفاوت است اگرچه اصول بنیادین آن ها با یکدیگر تفاوتی ندارد. به عنوان مثال، اگر تنها به دلیل اینکه تا به امروز کسب و کار اینترنتی شما خوب کار میکرده، نخواهید ابزارهای مختلف آن  را بهینه کنید، به طور قطع رونق از کسب و کار شما خواهد رفت، زیرا امروز همان زمانی است که بسیاری از کسب و کارها به فضای دیجیتال هجوم آورده اند و برای رقابت در آن هزینه های سنگین میکنند.

افزایش فروش کرونایی

لازم است به منظور بررسی دقیق تر میزان تاثیر کرونا بر کسب و کار های اینترنتی، چند نمونه از معتبرترین آن ها در داخل و خارج از کشور را مورد بررسی قرار دهیم:

آمازون: آمازون بزرگتیرن شرکت فروش انواع محصولات به صورت اینترنتی در سراسر جهان به حساب می آید. باید گفت که کرونا بیش از هر شخص دیگری برای جف بزوس مالک آمازون آورده مالی داشت. ثروت مالی آمازون در طول بحران اقتصادی کرونا تا به امروز با افزایش ۴ درصدی به میزان ۱.۱ تریلیون دلار افزایش یافت. این میزان افزایش در ارزش سهام یک  شرکت در تاریخ بی سابقه بوده است و بالاترین صعود را به خود اختصاص داده است. این شرکت برای پاسخگویی به افزایش چشمگیر درخواست های اینترنتی خرید کالا یکصد هزار نیروی تمام وقت و پاره وقت استخدام کرد.

زوم: زوم یک اپلیکیشن کنفرانس تصویری است که تنها حدود یکسال است که فعالیت دارد. همچنین در مدت کوتاهی به دلیل افشا اطلاعات کاربران توسط چدین کشور فیلتر شد اما دورکاری در زمان کرونا و خانه نشانی میلیون ها نفر در سراسر جهان باعث شد که این اپلیکیشن به یکی از محبوبترین ابزار تفریح و کار مردم بدل شود

اسنپ مارکت: اسنپ مارکت اپلیکیشن و وب اپلیکیشن فروش محصولات سوپرمارکتی است. تا قبل از شیوع کرونا اسنپ مارکت به منظور بازاریابی و حفظ و جذب مشتریان خود اقدام به ارائه طرح های تخفیفی می‌کرد که با شیوع کرونا طرح های تخفیفی اسنپ مارکت به طور کامل قطع شد. علاوه بر این هر زمان که شما کالای سوپرمارکتی درخواست میکردید نهایت ظرف چندین ساعت در اختیار شما بود اما در طول بحران کرونا زمان تحویل کالاها تا سه روز هم افزایش یافت. این بدین معنی است که فروش این مجموعه با شیوع کرونا به طور قابل توجهی افزایش یافته است.

دیجی کالا: حتما با مجموعه دیجیکالا کالا آشنایی دارید، مجموعه ای که یک فروشگاه بزرگ انواع محصولات است. این مجموعه به دو صورت محصولات خود را تامین میکند، از طرفی خود به عنوان یک تامین کننده محصلاتی را به فروش میرساند و از طرفی دیگر مکانی برای تبلیغ و فروش محصولات تامین کنندگان دیگر است. کافی است فعالیت این سایت را در فروش محصولات را برای چند روز رصد کنید،  به وضوح آشکار است که بعد از شیوع کرونا بیشتر محصولات با سرعت چشمگیری موجود و ناموجود میشوند و تامین کنندگان تمامی محصولات خود را به فروش میرسانند. همچنین  قیمت محصولات به صورت مداوم افزایش می‌یابد و این هم بدین معنی است که بیشتر تقاضاها از بازار سنتی به سمت بازار اینترنتی سوق پیدا کرده است.

البته این افزایش تنها محدود به کسب و کارهایی که دارای وبسایت هستند نمی‌شود، بلکه بیشتر کسب و کارهایی که در شبکه های اجتماعی نیز فعالیت موثر دارند نیز سودهای خوبی از این بازار آشقته بدست آوردند.

دیجیتال مارکتینگ کرونایی

به طور کلی روشهای گوناگونی برای بازاریابی در بحران کرونا وجود دارد، که از موثرترین آن ها میتوان به روش های مبتنی بر دیجیتال مارکتینگ در زمان کرونا مانند داشتن یک سایت با سئو مناسب، فعالیت موثر در شبکه های اجتماعی، ایمیل مارکتینگ و استفاده از بستر تبلیغات اینترنتی اشاره کرد.

حال فرض کنید که شما به عنوان یک فروشنده کالا، بخش اعظمی از فروش خود را به بازاریابی دیجیتال وابسته کرده بودید. با ایجاد بحران اقتصادی کرونا چه اتفاقی برای کسب و کار شما می افتاد؟ تاثیر کرونا بر کسب و کار شما چگونه بود؟ آسا میتوانستید افزایش فروش در بحران کرونا را تجربه کنید آیا تمام درآمد یا بخش اعظمی از آن را از دست میدادید؟ آیا شرایط دورکاری در زمان کرونا را داشتید؟ آیا چک های شما برگشت میخورد یا میتوانست کالاهای خریداری شده خود را با خیال راحت بفروشید؟

با توجه به پایداری این بیماری و عدم اطمینان از زمان پایان یافتن آن بهتر است تا دیر نشده است پاسخ سوال های بالا را پیدا کنید. فعالیت های دیجیتال مارکتینگ در زمان کرونا خود را آغاز کنید، تا بتوانید تنها با پرداخت مبلغ کمی کسب و کار خود را در برابر این گونه حوادث تا حد قابل قبولی ایمن کنید. البته باید به این نکته مهم اشاره کرد که هر کسب و کار، شرایط منحصر به خود را دارد و نمیتوان یک نسخه را برای تمام کسب و کارها تجویز کرد. با اینحال با افزایش روزانه تعداد مبتلایان کرونا، بدون شک یکی از روش های موثر بازاریابی در زمان کرونا، استفاده از بسترهای دیجیتال است.

برخی استراتژی های موثر دیجیتال مارکتینگ در زمان کرونا به شرح زیر است:
۱٫ طراحی سایت حرفه ای:

مهمترین مولفه برندینگ در فضای دیجیتال، داشتن یک وبسایت حرفه ای است. هرچه قدر هم که شرکت بزرگی داشته باشید و تعداد پرسنلتان زیاد باشد، اگر در شرایط کرونا که مراجعه حضوری ندارید، یک وبسایت حرفه ای از دیدگاه فنی و ظاهری نداشته باشید، دیده نخواهید شد. نداشتن یک وبسایت، بهتر از داشتن یک وبسایت غیرحرفه ای و ناکارآمد است. وبسایت هویت کسب و کار شما را در فضای دیجیتال آشکار میکند، پس باید کوشش کرد تا این هویت هرچه بیشتر و بهتر به حد استاندارد جهانی خود نزدیک شود. علاوه بر این، داشتن یک وبسایت حرفه ای میتواند شرایط دورکاری در زمان کرونا را برای کسب و کار شما تسهیل کند.

۲٫ بهینه سازی سایت برای موتورهای جستجو (سئو):

داشتن یک وبسایت حرفه ای اگر که در جستجوهای گوگل دیده نشود موجب افزایش فروش در بحران کرونا نمیشود. اگر یک وبسیات استاندارد و حرفه ای از لحاظ فنی و طراحی دارید، حالا وقت آن است که روی بهینه سازی آن در موتورهای جستجو کار کنید. اهمیت سئو در بحران اقتصادی کرونا هرچه بیشتر از قبل نمایان شده است، زیرا اغلب  کسب و کارها بیشترین حد توان خود را گذاشته اند که بتوانند برای بازاریابی در زمان کرونا در نتایج نخست گوگل قرار بگیرند.

اگر سایت شما در جستجوی یک کلمه کلیدی در صفحه دوم به بعد قرار میگیرد. در بالغ بر ۷۰ درصد جستجوهای گوگل تنها نتایج صفحه  اول گوگل توسط مخاطب دیده می شود. پس تمام تلاشتان را بکنید که در نتایج اول گوگل قرار بگیرید تا بتوانید در شرایط بحران کرونا، کسب و کار خود را زنده نگه دارید. مطمئن باشید که سرمایه ای که برای سئوی سایتتان هزینه میکنید، حتما به شما برخواهد گشت، اگر که اصول را به درستی رعایت کنید.

۳٫ تبلیغات در گوگل:

شاید از نظر شما سئو فرآیندی زمانبر باشد و تا بخواهد به نتیجه مطلوب برسد بحران کرونا تمام شده است. برای همین برای اینکه بتوانید بلافاصله بعد از طراحی یک سایت حرفه ای برای بازاریابی در زمان کرونا، در جستجوهای گوگل دیده شوید، به شما پیشنهاد میکنیم که از تبلیغات در گوگل (گوگل ادوردز) استفاده کنید.

مطمئنا این شیوه یکی از بهترین راهکارها برای دیده شدن کسب و کارها در طول بحران جاری است. آمار و ارقامی که گوگل منتشر میکند، نشان دهنده آن است که این شیوه یکی از موثرترین شیوه های بازاریابی دیجیتال است. با این حال باید بررسی کنید که کلمه کلیدی مرتبط با کسب و کار شما چقدر در گوگل جستجو میشود. اگر محصولی یا خدمتی عرضه میکنید که میزان جستجو آن در گوگل نزدیک به صفر است پس بهتر است از این روش استفاده نکنید.

۴٫ بازاریابی شبکه های اجتماعی:

شاید کسب و کارتان به اندازه ای بزرگ نباشد که فکر کنید برای آن نیاز به یک وبسایت دارید. اگر اینطور فکر میکنید پس حداقل در شبکه های اجتماعی فعالیت موثر داشته باشید. اینکه تنها یک پیج اینستاگرامی داشته باشید که چند روز یکبار یک پست غیر استاندارد درون آن بگذارید به معنی فعالیت موثر در شبکه های اجتماعی نیست و موجب افزایش فروش در بحران کرونا نمیشود.

انتخاب شبکه اجتماعی درست، هدف گذاری مناسب، تولید محتوا متناسب، هشتگ گذاری استاندارد، برگزاری کمپین و استفاده از اینفلوئنسرهای مرتبط، پارامترهایی است که میتواند کسب و کار شما را در مدت کوتاهی از زمین بلند کند. اما فراموش نکنید که اختلال در هر یک از این عوامل، میتواند تاثیر آن را به طور قابل ملاحطه ای کاهش دهد.

۵٫ استفاده از دایرکتوری ها:

دایرکتوری ها وبسایت هایی هستند که به صورت موضوعی به معرفی کسب و کارهای مختلف میپردازد. استفاده از دایرکتوری ها میتواند در بالا بردن ترافیک سایت، بهبود سئوی سایت و در نهایت دیده شدن شما کمک کند. به این موارد اضافه کنید که استفاده از دایرکتوری ها عموما رایگان است و شما به راحتی میتوانید کسب و کار خود را در آن ها معرفی کنید. با اینجال نباید از دایرکتوری ها انتظار تاثیرات چشمگیر داشت.

۶٫ بسترهای موجود همکاری در فروش یا افیلیت مارکتینگ:

شاید بسیاری از شما با افیلیت مارکتینگ آشنا باشید اما نام آن را ندانید. افیلیت مارکتینگ به این صورت است که تعدادی از سایت ها و اپلیکیشن های شناخته شده، تبلیغات فروش محصول شما را در بسترهای خود قرار میدهند که اگر این تبلیغات منجر به فروش شود از مبلغ فروش درصدی را به عنوان پورسانت از صاحب محصول یا خدمت دریافت میکند. به عنوان مثال اگر فروشنده کالایی هستید که در وبسایتی مانند دیجی کالا موجود است، میتوانید از بستر آن برای فروش محصول خود استفاده کنید و در عوض تبلیغات برای فروش محصول خود پورسانتی را به این شرکت پرداخت کنید. اگر میخواهید که ساده ترین و ارزانترین شیوه استفاده کنید که موجب افزایش فروش در بحران کرونا شود این روش را در نظر بگیرید.

۷٫ تبلیغات بنری

اگر کسب و کار شما دارای یک وبسایت باشد، میتوانید از تبلیغات بنری برای بازاریابی در زمان کرونا استفاده کنید. برای تبلیغات بنری حتما به سراغ سایت های مرتبط بروید که امکان گذاشتن تبلیغات بنری در آن ها فراهم شده است. مثلا اگر یک تولید کننده کفش هستید و میخواهید کفش های خود را از طریق تبلیغات بنری بازاریابی کنید، گذاشتن تبلیغات بنری در یک سایت مرجع کالاهای الکترونیکی بیشتر از آنکه مفید باشد، پول شما را از بین میبرد. همچنین دقت داشته باشید که تبلیغتان را در سایتی بگذارید که پربازدید و مرجع ارائه خدمات یا محصولات مرتبط باشد. گذاشتن تبلیغ بنری در سایتی که خود بازدید کننده ای ندارد، عملا پول شما را هدر داده است.

در آخر، این امر که کسب و کارتان در شرایط نابسامان بحران اقتصادی کرونا پابرجا بماند یا نه، تنها به تصمیم شما وابسته است. شاید دانش این موضوع را که کدامیک از این روش ها از لحاظ هزینه‌ای و کارکرد برای شما مناسب تر است، کمی گسترده و پیچیده باشد. به همین علت بهتر است از مجموعه های متخصص که کار مشاوره به کسب و کارها را انجام میدهند کمک بگیرید.